Recensies
Recensie Aan de waterlijn door André Oyen
De mooie cover van de bundel Aan de waterlijn van Tine Hertmans roept een nostalgische sfeer van een dromerig verleden op. En de cover past volledig bij de inhoud.
Even citeren uit het gedicht ‘Memories’: de fluwelen nevels van de tijd/ hangen loom en laag over het land/eilanden van heimwee en spijt/ verdronken in gloeiend schelpenzand’.
Lees meerDe mooie cover van de bundel Aan de waterlijn van Tine Hertmans roept een nostalgische sfeer van een dromerig verleden op. En de cover past volledig bij de inhoud.
Even citeren uit het gedicht ‘Memories’: de fluwelen nevels van de tijd/ hangen loom en laag over het land/eilanden van heimwee en spijt/ verdronken in gloeiend schelpenzand’.
Het merendeel van de gedichten ademt een verlangen naar de natuur en rust uit. Je kan de bundel beschouwen als één lange wandeling waarin een gekoesterd verleden, het water en het groen een uiterst belangrijke rol spelen: ’ik trad er in jouw/ sporen, trok door velden en wiegend koren,/ ik nestelde mij aan /de boorden van jouw/ meanderende stroom,/.
Wanneer je aan het wandelen bent door een rustig gebied zien de ogen misschien veel maar de geest nog meer. En juist dat aspect heeft Tine Hertmans zo prachtig tot leven weten te brengen. De lezer van deze gedichten wordt aangespoord om in zetten op de kracht van de verbeelding die een verleden, een heden en een toekomst uitbeent tot op het bot.
‘Voetafdrukken in het/ zand, sporen van mijn/ eindig leven/ (uit Words).
Voor wie zich eens wil laten verwennen door een taalrijkdom van rust en filosofische mijmeringen is dit zeker de aangewezen bundel.
VerbergRecensie Aan de waterlijn door Mieke Schepens
Mijn beleving van ‘Aan de waterlijn’
Lees meer
Het is werkelijk genieten van de mooie gedichten in deze bundel ‘Aan de waterlijn’.
Ze laten het leven zien dat zich afspeelt in onze levens; soms is het alsof je naar een foto kijkt van een klein meisje aan het strand en daarna naar een foto van hetzelfde meisje maar dan vijftien jaar later. Een andere keer zie je de mens die verantwoordelijk is voor het terugtrekken van de natuur of je leest over herinneringen aan een vroeger leven.Mijn beleving van ‘Aan de waterlijn’
Het is werkelijk genieten van de mooie gedichten in deze bundel ‘Aan de waterlijn’.
Ze laten het leven zien dat zich afspeelt in onze levens; soms is het alsof je naar een foto kijkt van een klein meisje aan het strand en daarna naar een foto van hetzelfde meisje maar dan vijftien jaar later. Een andere keer zie je de mens die verantwoordelijk is voor het terugtrekken van de natuur of je leest over herinneringen aan een vroeger leven.Wat een diepe indruk op mij heeft gemaakt is ‘naoorlogs gebed’. Hierin wordt de lezer aangemoedigd om het beste te maken van iedere dag uit het
leven. De laatste regels:“laat ons in deemoed gedenken
dat geen enkele dag op aarde
voor geen van ons
ooit wederkeert”Ook de beschrijving over hoe Zeeland is: soms heel veel mensen bij elkaar, maar met veel natuur er omheen, is mooi gedaan. Het leek voor mij
op thuiskomen toen ik ‘brave hendrik’ las.De gedichten gaan over blijdschap, oorlog, vrede, natuur, teleurstelling, liefde en meer.
Verberg
Maar ze gaan in mijn beleving bovenal over de mens, zijn gevoelens en herinneringen.
Dit is een bundel die je graag dichtbij je hebt, zodat je er zo nu en dan een of meer gedichten uit kunt lezen, om daarna je ogen te sluiten en na te denken over je eigen leven.
Ik heb ‘Aan de waterlijn’ graag gelezen.Recensie Geheim Bos door André Oyen (LangZullenWeLezen)
Gelezen door André Oyen
Ergens diep in het woud verscholen, leefden er vele dieren bij elkaar. Ze hadden één ding gemeen: ze hadden allen bij mensen gewoond En dat was niet zo goed afgelopen.. Nu zorgden ze voor elkaar en hadden daarbij dikke pret. Ze beleefden ook spannende avonturen. Maar daar wisten de mensen helemaal niets van! Gelukkig maar, want niemand van hen wilde nog terug naar hun oude leventje. Voortaan leefden ze allen vrij en blij.
Lees meerGeheim Bos
Auteur: Tine Hertmans
Illustraties: Sandrine LambertUitgeverij Het Punt
ISBN 9789460795282
Publicatiedatum: december 2020
32 pagina'sGelezen door André Oyen
Ergens diep in het woud verscholen, leefden er vele dieren bij elkaar. Ze hadden één ding gemeen: ze hadden allen bij mensen gewoond En dat was niet zo goed afgelopen.. Nu zorgden ze voor elkaar en hadden daarbij dikke pret. Ze beleefden ook spannende avonturen. Maar daar wisten de mensen helemaal niets van! Gelukkig maar, want niemand van hen wilde nog terug naar hun oude leventje. Voortaan leefden ze allen vrij en blij.
Woef het hondje was hun laatste aanwinst. Het beest was een waakhond op een boerderij maar had daar een echt hondenleven in de minder goede zin van het woord. Woef lag daar aan een verroeste ketting. Zelden mocht hij eens zijn poten strekken. Als voer kreeg hij oud brood, met van die harde korsten. Zijn tanden gingen er van stuk! Ofwel waren zijn baasjes van huis, terwijl ze hem daar gewoon lieten liggen. De ketting sneed in zijn nek, vooral als hij blafte. Want dat werd van hem verwacht, dat hij blafte als er iemand op het erf kwam. Hij was immers een waakhond. Zijn keel werd er soms hees van.… Zijn poten waren stram, het hok was wat krap. Hij huilde ook wel eens, meestal weende hij stiekem, als de baas weg was. Op een dag merkte hij dat zijn ketting was doorgeroest…en hij was vrij!. Hij zette het op een lopen, maar waar moest hij heen? Miauw de kat bracht hem naar het geheime bos. Daar vond hij een echte thuis en vriendschap bij de andere dieren. Die vierden een groot feest, speciaal voor hem, maar dat verliep niet zonder slag of stoot….
Maar Woef was blij, nooit zou hij nog terugkeren naar het land van de mensen. Iedereen was het volmondig met hem eens. Hij zou ook zijn taak op zich nemen, zodat iedereen voor altijd voor elkaar kon blijven zorgen. Maar hij had wel een paar voorstellen om het samenleven wat deugdelijker te maken. .Schrijfster Tine Hertmans en illustrator Sandrine Lambert bundelden andermaal hun grote artistieke krachten om ook dit keer een bijzonder kleinood van een boek te maken dat boordevol vreugde en harmonie zit. Geheim Bos is een sprankelend en vrolijk boek dat ook heel sereen mooie levenslessen bevat.
VerbergRecensie Tuin van Eden door Thierry Deleu
Thierry Deleu is onder de indruk van de bundel 'Tuin van Eden' van Tine Hertmans.
Oostduinkerke – Tuin van Eden van Tine Hertmans is een ‘document humain’, een getuigenis. Hoeveel sterker zijn haar woorden, – zij die zelf slachtoffer is geweest, – dan de uitleg die hulpverleners vaak verstrekken, hoe goed zij het ook menen. Haar woorden zijn geschreven met de kracht van woede, onmacht en schuldgevoel.
Lees meerEen schreeuw in de Tuin van Eden
Thierry Deleu is onder de indruk van de bundel 'Tuin van Eden' van Tine Hertmans.
Oostduinkerke – Tuin van Eden van Tine Hertmans is een ‘document humain’, een getuigenis. Hoeveel sterker zijn haar woorden, – zij die zelf slachtoffer is geweest, – dan de uitleg die hulpverleners vaak verstrekken, hoe goed zij het ook menen. Haar woorden zijn geschreven met de kracht van woede, onmacht en schuldgevoel.
De toelichting die de dichteres bij haar bundel geeft, is niet alleen mooi verwoord, maar zij omschrijft ook treffend haar missie en de wijze waarop zij die in poëzie structuur geeft, een schoolvoorbeeld van hoe inhoud en vorm één kunnen zijn.
Doorstaan leed representeren is een daad van moed, van durf ook om het stilzwijgen te doorbreken. Tine Hertmans vond dat de tijd rijp was om dit te doen. Op haar manier. Door middel van wat zij het beste kan: de poëzie. Zij wil niet alleen zichzelf bevrijden, proberen die knagende pijn los te laten, “out with it!”, maar met haar bundel wil zij ook alle slachtoffers eren, in het bijzonder diegenen wier stem nooit is gehoord.
Tuin van Eden is een poëtisch pamflet tegen diegenen die kinderen, – vaak jonge kinderen, – misbruiken of misbruikt hebben.
In het openingsgedicht dat de titel van de bundel draagt, voel je hoe wanhoop tergend traag hoop wordt, hoe de dichteres lijdt, elke dag, dagen na elkaar, – levenslang, – hoe zij hunkert naar verlossing, maar weet dat alleen de dood haar echt bevrijden kan.
op een dag ben ik vrij van zorgen
dan slaap ik vredig onder jouw voeten, morgen
(p. 5)
Hoe schrijnend verwoordt zij incest, hoe sterk voel ik mijn lichaam ineenkrimpen, mijn geest zich in mist hullen, dit is geen poëzie, dit is veel meer, dit is de klaagzang van een stervende zwaan, dit is tragiek zoals ik nog niet van een dichter heb gelezen, dit is verwoorde treurigheid die je raakt tot in de vezels van je ziel.
als ik mijn ogen sluit, zie ik nog steeds die grijnzende grimas
ik raak het nooit meer kwijt, ik word niet meer degene die ik was
(p. 10)
Getuigenis
Tuin van Eden is een getuigenis die je niet meer loslaat, je wordt erdoor bevangen en gevangen, ware het niet dat het om poëzie gaat en ik de bundel recenseer, ik zou hier honderduit mijn verachting, mijn afkeer, mijn hoon, uitschreeuwen over hen die kinderen misbruiken. Ik zou vooral diegenen die ons de les lezen, met striemende woorden veroordelen en vervloeken. Maar dit is niet de plaats en ook mijn opdracht niet.
Wanneer de dichteres de liefde vindt, wordt zij geconfronteerd met haar onmacht. Zij is angstig, zij voelt zich klem gezet, zij heeft hartkloppingen, zij is vertwijfeld:
haar kille lichaam raakt zijn warme huid
ze schrikt heel even, ontspant en rekt zich uit
hij houdt van haar en zij van hem
waarom zit voelen in een gevangenis klem
haar ogen staren in het nachtelijk duister
ontdaan is de realiteit van glans en luister
(p. 11)
Roeping
In deze bundel, waar het leed in zoveel onverwachte gedaanten de dichteres overvalt, – incest, wankel evenwicht, miskraam, ziekte, kanker, chronische vermoeidheid, – is de gestigmatiseerde Hertmans een woordkunstenares bij de gratie Gods, al weet ik dat deze uitdrukking alleen nog overleeft als historisch en cultureel gebruik. Ik vind ze bij deze dichteres als uitdrukking van een roeping.
Ik bewonder enerzijds haar moed en anderzijds haar talent. Ik zal mij in deze recensie verder beperken tot dit aspect van haar wezen.
Zij koos voor haar gedichten strofen van twee versregels met eindrijm. Een bewuste keuze om het korset waarin ze zich gevangen voelt, ook in de vorm op te roepen. Geen keuze van het gemak maar een uitdaging om, ondanks de vormbegrenzing, toch poëzie te schrijven die je pakt. Soms krijg ik de indruk dat zij door dit veelvuldig eindrijm haar leed wil indammen in zichzelf, als het zingen van liederen door slaven en galeiboeven. Zij ontgrenst haar boodschap, zij maakt haar aanklacht universeel, zij nodigt uit om mee te zingen in het koor der hetaeren, hier: de slavinnen, slachtoffers van macht en lust.
hij regeert vanuit de hel, rusteloos op zoek naar zijn beloning
in het duister is hij heerser, hier is hij de koning
(p. 17)
ik, geofferd aan de god eros
mijn schreeuwen uit deinend in de kosmos
ik, onrijpe vrucht van de boom geplukt
gewelddadig afgerukt
voor niets ontziende goden
die onschuldige kinderzielen doden
(p. 21)
Gevoelswaarde
Tine Hertmans slaagt erin, in de weinige ruimte die zij in een gedicht tot haar beschikking heeft, zoveel mogelijk betekenis en gevoelswaarde op te roepen.
Hoewel zij koos voor eenvoud in strofe-indeling, metrum, rijm, alliteratie, assonantie, enerzijds en anderzijds zich als dichter begrenst, zelfs isoleert, weet zij op meesterlijke wijze indrukken, innerlijkheid, verlangens, gevoelens, dromen uit te drukken. Haar poëzie kenmerkt zich door herhaling: inhoudelijk komt het thema van het lijden op verschillende manieren, in woorden en beelden, aan de orde. Herhaling die bijdraagt aan de samenhang en eenheid binnen elk gedicht.
Hertmans weet ook haar gekwetst ratio te bewegen tot ambiguïteit, – en dit maakt haar poëtische outing zo indrukwekkend mooi, – zij is een vakman die haar piëta de mooiste uitstraling geeft van schrijnend leed. Haar poëzie is schrijn in “schrijnende pijn” die zij met zin voor kunst in een “schrijn” bewaart (elke gedicht in het bijzonder en de bundel in het algemeen).
schrijnende wonden wegens seksueel uitgebuit
onpeilbaar verborgen, diep onder de plooien van mijn huid
(p. 28)
van kleins af aan geleerd mijn lichaam systematisch te negeren
geen wonder dat mijn lijf zich ooit tegen mezelf zou keren
(p. 33)
dragend ongewild mijn stigma
illusie, opstand begraven onder flegma
met mijn rugzak vol verdriet
zal ik gaan tot daar waar je me niet meer ziet
(p. 35)
Schreeuw
Tuin van Eden is de schreeuw van een getormenteerde ziel en een gehavend lichaam. Ik zal de bundel koesteren in mijn hart en mijn pen zal nog dikwijls woorden eruit reproduceren. Tine Hertmans heeft in de complexiteit van haar leed de gave van de dichtkunst gevonden, voor haar misschien een magere troost, maar toch een troost waar velen zich aan kunnen laven.
Thierry Deleu - 2010
VerbergRecensie Tuin van Eden door Mieke Schepens
Deze bundel is, zoals Thierry Deleu het noemde in zijn essays over poëzie "Dichters dromen lucide", een "document humain", een getuigenis. De beklijvende poëzie handelt over seksueel misbruik, een kennelijk universeel gegeven. Vaak zijn ook erg jonge kinderen hiervan slachtoffer en de gevolgen zijn dramatisch, veelal levenslang.
Lees meerIk las: 'Tuin van Eden' van Tine Hertmans
Deze bundel is, zoals Thierry Deleu het noemde in zijn essays over poëzie "Dichters dromen lucide", een "document humain", een getuigenis. De beklijvende poëzie handelt over seksueel misbruik, een kennelijk universeel gegeven. Vaak zijn ook erg jonge kinderen hiervan slachtoffer en de gevolgen zijn dramatisch, veelal levenslang.
Door de bewuste keuze tot het hanteren van een strak stramien in de gedichten, verkrijgt het geheel een zeker monotoon ritme. Het leed van de slachtoffers wordt hierdoor treffend verwoord. Toch is de bundel boeiend en vlot leesbaar tot het einde toe.
'Tuin van Eden'
De toelichting van de auteur eindigt met de volgende woorden:
'Als eerbetoon aan alle slachtoffers, in het bijzonder diegenen wier stem nooit is gehoord, diegenen die hun wonden niet hebben overleefd en hun geheimen met zich meenamen in het graf.'
Een gedeelte uit het voorwoord van vertrouwensarts Dr. Johan Marchand:
'Het verbaast mij steeds weer dat mensen, die zo zwaar zijn vernederd en geraakt in hun diepste ik, toch de sterkte vinden om hun gevoelens te uiten en zo een deel van hun verleden te verwerken.'
In ben enorm aangegrepen door de woorden van Tine Hertmans in deze bundel, aangegrepen door wat zij hier aan de lezer duidelijk maakt. Het slaat in als een bom; het onbegrip, de angst, de liefde, de afschuw en dat alles vaak in een en hetzelfde gedicht.
Hier lees je een gedicht waarbij je een klein meisje voor je ziet als onderwerp, daar een gedicht over een wat ouder kind. Maar steeds is het onbegrip, de pijn en ook het afscheid nemen van wat eens was aan de orde. Dat wat afgenomen is en nooit meer terugkomt.
De dader is soms heel dichtbij het slachtoffer, vaak is het zelfs een familielid.Uit het gedicht met als titel 'neurose':
'één twee drie vier vijf
weg met die verscheurende pijn in mijn onderlijf
één twee drie vier vijf zes zeven
wie geeft er nog wat om mijn prille leven
één twee drie vier vijf zes zeven acht
de pijn laait in extremis op, wat had ik verwacht'
Uit deze bundel leer je bovendien dat ook wanneer de dader reeds overleden is, hij toch voortleeft in de angsten van het slachtoffer. Dat wat het slachtoffer is aangedaan, stopt niet doordat de dader niet meer lijfelijk aanwezig is maar gaat door en door en door in de herinneringen van de misbruikte.
Deze slachtoffers worden vaak zelfs niet geloofd wanneer ze over het misbruik vertellen:
'ze werd bespot
ze was nu eenmaal, zeiden ze, “zot”!' (Uit: dorpsgek)In deze bundel voelde ik bovenal de vertwijfeling en wanhoop van de slachtoffers.
'het leven heeft zijn glans verlorenniets kan mij nog bekoren' (Uit: levensmoeheid)
'Tuin van Eden' is een indrukwekkende bundel met aangrijpende gedichten over seksueel misbruik.
Over de auteur: Tine Hertmans werd geboren in Gent. Ze werkte een tijdlang als leerkracht, doch haar creatieve geest stuwde haar andere richtingen uit. Toch duurde het nog tot 2006 vooraleer haar debuutbundel verscheen "De dagen zijn van spinrag", met een tiental illustraties van grafisch kunstenaar Tony De Bruycker. In 2010 publiceerde ze "De geur van akkerwinde" en in 2011 "Tuin van Eden". In 2014 verscheen een kinderbundel "Vannacht heb ik een droom gevangen". Verder werkte ze mee aan een veertigtal verzamelbundels. Ze schreef ook korte verhalen en publiceerde veelvuldig in literaire en andere bladen, in kunstcatalogi e.d.
In 2009 werd ze aangesteld als eerste Dorpsdichter van Destelbergen. Haar werk werd veelvuldig bekroond.
Tuin van Eden werd verkozen tot beste bundel van 2011 (ANSIEL). Het gedicht "tijd" werd opgenomen in de bundel van VSB Poëzieprijs 2012.
Geplaatst door Mieke Schepens op woensdag, augustus 19, 2015
VerbergRecensie Tuin van Eden ’ t Pallieterke
Hevig leed en pijn in schrijnende bundel Tine Hertmans: “Tuin van Eden”
Zelden of nooit heb ik zulk een schrijnende, schokkende dichtbundel - bovendien in zéér sterke en stijlvolle verwoording - gelezen als “Tuin van Eden” van de Destelbergse dichteres Tine Hertmans. Zij werd geboren in het trotse Gent, een stad die vele groten in kunst, literatuur, wetenschap én Vlaamse weerbaarheid voortbracht. Zeer terecht - niet altijd het geval bij “stadsdichters” - werd zij in 2009 aangesteld als eerste Dorpsdichter van Destelbergen.
Lees meer’t Pallieterke
Hevig leed en pijn in schrijnende bundel Tine Hertmans: “Tuin van Eden”
Zelden of nooit heb ik zulk een schrijnende, schokkende dichtbundel - bovendien in zéér sterke en stijlvolle verwoording - gelezen als “Tuin van Eden” van de Destelbergse dichteres Tine Hertmans. Zij werd geboren in het trotse Gent, een stad die vele groten in kunst, literatuur, wetenschap én Vlaamse weerbaarheid voortbracht. Zeer terecht - niet altijd het geval bij “stadsdichters” - werd zij in 2009 aangesteld als eerste Dorpsdichter van Destelbergen. Door misbruik in haar kleuterjaren werd zij, uiterst gevoelig kind, zwaar geschonden, waaraan zij hevig leed en intense pijn overhield... Latente wanhoop, bitterheid en rebelse levensvisie verhinderden niet dat zij haar groot poëtisch talent gebruikt voor waarschuwing en aanklacht tegen de verdwazing, de lafheid, de leegte en de domheid waaraan de westerse wereld ten onder gaat. In de inleidende toelichting vat de auteur al veel samen: “Het is a.h.w. een pamflet tegen een blijkbaar universeel gegeven, namelijk het misbruiken van - vaak zeer jonge - kinderen. Het dient dan ook als dusdanig te worden gelezen: het woord “vader” betekent hier evengoed “leraar, grootvader, opvoeder, trainer, priester, oom...”. Tine Hertmans brengt met 46 gedichten “eerbetoon aan alle slachtoffers, in het bijzonder aan diegenen wier stem nooit is gehoord, die hun wonden niet hebben overleefd en hun geheimen met zich meenamen in het graf”. Deze gedichten zou iedereen met een beetje hart voor andere mensen in nood, zonder er één te laten vallen, moeten lezen! Gelukkig heeft elk gedicht universele waarde: de hevige nood, de schandelijke vernedering en de - levenslange - ellende van een als klein kind, door een dicht familielid (!) misbruikte mens hebben universele zeggingskracht! De vertrouwensarts van de dichteres beseft dat: “Vaak denken hulpverleners, artsen, psychologen dat ze alles weten en alles kunnen verklaren. Hoezeer al deze mensen zich tot taak hebben gesteld om anderen te helpen, schieten zij, net door deze instelling, al te vaak aan hun doel voorbij. Hoeveel sterker zijn niet de woorden van mensen die zélf het slachtoffer zijn geweest van geweld, misbruik, onrecht.” En inderdaad, Tine Hertmans schrijft “met de kracht van woede, gevoed door onmacht en schuldgevoel”. Vele titels spreken boekdelen: “incest”; “geschonden kind”; “bij nacht en ontij”; “psychiatrie”; “dood”; “doodsverlangen”; “verloren eer”; “stigma”; “levensmoeheid”. Ik citeer enkele van de aangrijpendste, gebalde strofen. Uit het cruciale “incest”: “als een lappenpop heb ik mezelf bijeengeraapt/ mijn lichaam en mijn ziel tot op de bodem leeg geschraapt// ik ben alleen nog brokstukken, als van verbrijzeld glas/ ik weet niet eens meer waar ik ben en wie ik was//.... als ik mijn ogen sluit, zie ik nog steeds de grijnzende grimas/ ik raak het nooit meer kwijt, ik word niet meer degene die ik was”. Deze poëzie is doordrongen van de pijn die zij destijds voelde en altijd blijft voelen: “ik heb nog jaren nodig om te achterhalen wat hem heeft bezield/ en om in wanhoop te beseffen dat hij mijn onschuld heeft vernield”. “Eros” heeft voor haar een negatieve klank gekregen, die zij, in haar sterke beeldende taal, universeel maakt: “mijn schreeuwen uit deinend in de kosmos” en “restanten van wat het leven had kunnen zijn/ herleid tot ellende en pijn” en “ik, een zombie, een zielloze cocon/ voor mij kwam het einde nog voor het begon”, en ten slotte: “ik, geofferd aan de god eros/ leef verder in de schaduw van tanatos”. Die tanatos, de dood, blijft, onnatuurlijk en té vroeg, Tines leven beheersen. Hij doet dat in vele verzen, met name in het gedicht, dat de vervalsing en het dwaze wegwuiven van haar nood aanklaagt, “Levensmoeheid”: “ik ben geketend in het dodenrijk met loodzware kabels/ terwijl mijn ik ontsnappen wil uit roddels en valse parabels”. Door heldere verwoording en schrijnende beeldspraak is Tine Hertmans in onze zieke en lauwe tijd een teken aan de wand, ik zou zelfs zeggen: obligate lectuur. Haar “Tuin van Eden” is een omkering van het aloude, Bijbelse begrip. Toch besluit zij het titelgedicht in een toon van geloof dat er ook voor haar een Tuin van Eden zal komen in... de dood: “op een dag ben ik vrij van zorgen/ dan slaap ik vredig onder jouw voeten, morgen.”
BREDERODE
“Tuin van Eden” van Tine Hertmans is een uitgave van Hannie Rouwelers Demer Uitgeverij (Leusden, Nederland).
VerbergRecensie Het Appelhuis Het Gents Gazetje
Zaterdag 8 september 2018: boekvoorstelling 'Het Appelhuis' - T. Hertmans & S. Lambert, in de Standaard Boekhandel (Gent Dok Noord)
HET APPELHUIS, een vrolijk kinderboek van Tine Hertmans met originele illustraties van Sandrine Lambert, werd op de boekvoorstelling enthousiast onthaald. Met reden, het is een kinderboek met een boodschap voor lezers vanaf 8 jaar of om voorgelezen te worden.
Lees meerZaterdag 8 september 2018: boekvoorstelling 'Het Appelhuis' - T. Hertmans & S. Lambert, in de Standaard Boekhandel (Gent Dok Noord)
HET APPELHUIS, een vrolijk kinderboek van Tine Hertmans met originele illustraties van Sandrine Lambert, werd op de boekvoorstelling enthousiast onthaald. Met reden, het is een kinderboek met een boodschap voor lezers vanaf 8 jaar of om voorgelezen te worden.
Met "Het Appelhuis" brengt meermaals bekroond auteur Tine Hertmans opnieuw een moedig verhaal over volhouden in een diverse wereld, met respect voor elkander. Het leert kinderen dat ze ook in moeilijke omstandigheden moeten doorzetten. Veel emoties en gevoelens komen aan bod: vrolijkheid, verdriet, verbondenheid, machteloosheid, verwondering...
De originele en eigentijdse illustraties van Sandrine Lambert geven koddige wormpjes weer door hun emoties op sublieme wijze op hun snoeten te toveren en door ze heel menselijk te laten aanvoelen.
De gestempelde letterwoorden in de illustraties maken dat ook startende lezertjes hun eerste woordjes kunnen oefenen. Of je "Het Appelhuis" als achtjarige leest, als ouder of grootouder voorleest aan een zesjarige, of als vierjarige de vaak paginagrote, prachtige illustraties bewondert, elkeen zal plezier beleven aan dit guitige verhaal.Na de officiële persvoorstelling was het dé moment voor een signeersessie en ontmoeting/begroeting van de auteur en de illustrator. Later volgde een voorlees- en knutselmoment. Tine Hertmans las voor uit haar nieuwe kinderboek en Sandrine maakte leuke tekeningen. De kinderen konden daarna naar hartenlust knutselen met Tine en Sandrine. En alsof dat nog niet genoeg was... trakteerde Standaard Boekhandel alle deelnemers op chocolademelk en pannenkoeken. Voor de mama's en papa's waren er nog andere lekkernijen.
Nadine Van Parys
VerbergRecensie Het Appelhuis door André Oyen
Citaat: "Als de nacht valt, dansen de elfjes rond de vijver. Pim, Pap, Pom lijken met open monden naar al dat moois."
Lees meerGelezen door: André Oyen
Citaat: "Als de nacht valt, dansen de elfjes rond de vijver. Pim, Pap, Pom lijken met open monden naar al dat moois."
Tine Hertmans (1947) werd in 2009 in haar thuisgemeente Destelbergen aangesteld als Dorpsdichter voor twee jaar. Ze publiceerde o.a. de gedichtbundels Tuin van Eden, De geur van akkerwinde, De dagen zijn van spinrag voor volwassenen en voor kinderen schreef ze de bundel Vannacht heb ik een droom gevangen, waarvoor Sandrine Lambert (1974) de bijhorende mooie illustraties maakte. Tine Hertmans houdt van dieren en het mooiste bewijs hiervan was een ontroerend afscheidsgedicht over haar overleden hond Ninja in de bundel ‘Meliefje, Meliefje, wat wil je nog meer’, een opmerkelijk boek waarin bekende Nederlanders en Vlamingen over hun dierenliefde schreven. En ook toen haar hond Ninja stierf verloor ze daardoor een dierbare vriend. Om dit verlies een plaats te geven schreef ze er een verhaal en een boek over. Sandrine Lambert, is auteur, illustrator en docent. Sinds 2001 schrijft en illustreert ze voor kinderen en volwassenen en daar geeft ze ook allerlei cursussen en workshops rond. In 2009 publiceerde ze een bundel met al dan niet bekende versjes/liedjes, voornamelijk knierijmpjes, bewegingsversjes, vingerversjes en speelversjes rondom thema's als troost, dieren, aan tafel, opruimen, naar bed gaan en kietelen. Beide kunstenaars bundelden andermaal hun rijke talenten en leverden een verbluffend mooi resultaat af. Als je smakelijk een mooie rode appel aan het eten bent, en daar zit toevallig een worm of een familie wormen in dan is meestal niet zo leuk. Als Tine en Sandrine een mooi verhaal opbouwen rond een familie wormpjes die tevreden leeft in het Appelhuis, dan wordt dat heel leuk. Beide kunstenaars maken er boeiend en kleurrijk verhaal van waar het kunstzinnig plezier vanaf spat. Dit boek geeft kinderen ook de gelegenheid om op speelse manier om te gaan met thema's als ecologie, verdraagzaamheid en humaniteit.
VerbergRecensie Het Appelhuis door Mieke Schepens
In Het Appelhuis worden de lezers voorgesteld aan de leden van de familie Worm, hun buren en andere dieren om hen heen. Voor in het boek lees je hoe en waar ze leven: hierdoor wordt ook meteen de titel verklaard. Het verhaal is best spannend; er gebeurt iets vreselijks in hun leven en ze moeten op de een of andere manier proberen verder te gaan met hun leven. Maar of dat zal gaan lukken?
Lees meerIk las: Het Appelhuis - Tine Hertmans, met illustraties van Sandrine Lambert
Het verhaal:
Een familie wormen leeft tevreden in het Appelhuis. Na een onverwachte gebeurtenis verzeilen onze vriendjes van het ene avontuur in het andere. Dit boek leert kinderen op speelse wijze kijken naar de natuur. Het verhaal draagt tevens een subtiele boodschap van vrede in zich. De schitterende illustraties maken het geheel compleet.
(bron info: Uitgeverij Gandaboeken)
Mijn mening:
In Het Appelhuis worden de lezers voorgesteld aan de leden van de familie Worm, hun buren en andere dieren om hen heen. Voor in het boek lees je hoe en waar ze leven: hierdoor wordt ook meteen de titel verklaard. Het verhaal is best spannend; er gebeurt iets vreselijks in hun leven en ze moeten op de een of andere manier proberen verder te gaan met hun leven. Maar of dat zal gaan lukken?
In dit prachtig geïllustreerd boekje leef je mee met de wormpjes groot en klein en leert op deze manier een beetje over het werkelijke leven. In Het Appelhuis wordt duidelijk gemaakt dat je niet meteen bij de pakken neer moet gaan zitten als iets helemaal fout gaat, maar dat je door samen te werken en positief te blijven veel kunt bereiken.
Leuk om te zien is dat een woord heel groot en soms klein gedrukt staat bij een afbeelding zodat beginnende lezertjes hier een beetje kunnen oefenen. Bijvoorbeeld: bij een plas water staat WATER. Dit boekje is ook heel geschikt om uit voor te lezen.
Het verhaal had voor mij op bepaalde punten iets meer uitgebreid mogen worden en wat langer door mogen gaan.
Maar ondanks dat heb ik het Het Appelhuis graag gelezen en waardeer het met 4 vette sterren!
Mieke Schepens
VerbergRecensie Dansen in het zonlicht van tijdschrift Bühne
Van de dichteres Tine Hertmans verscheen onlangs de bundel Dansen in het zonlicht, gedichten over leven en liefde. Hertmans, die door een publiek van kenners graag wordt gelezen, geeft met deze titel een positief signaal af.
Lees meerDichten over tijd en vergankelijkheid: Tine Hertmans
Van de dichteres Tine Hertmans verscheen onlangs de bundel Dansen in het zonlicht, gedichten over leven en liefde. Hertmans, die door een publiek van kenners graag wordt gelezen, geeft met deze titel een positief signaal af. De mens is primair gericht op 'Over-leven' en liefde is daarbij een essentieel ingrediënt. Dit weerhoudt haar er niet van om ook weemoed in haar werk te laten doorklinken, vooral daar waar het gaat over tijd - de tijd als een constante in ons bestaan en die ervoor zorgt dat het leven nooit volledig vrij kan zijn van het besef dat ons leven vergankelijk is. Omgaan met tijd en vergankelijkheid is immers de onvermijdelijke constante in ons bestaan.
MdB
Geplaatst door tijdschrift Bühne op 8/14/201
VerbergRecensie Dansen in het zonlicht door André Oyen
laat ons de dag/ vieren mijn lief/en door de uren/slenteren tussen /open gewaaide regenbuien/.
Lees meer
Heel de bundel is een aparte ode aan het filosofische leven én poëtische denken en kijken.Dansen in het zonlicht -Tine Hertmans
ISBN: 9789463382519
Uitgever Aspekt B.V., Uitgeverij, 2017
Nederlands, 82 pagina'sdan kan ik weer dansen/
in het zonlicht zoals/
ik vroeger deed, met/
zwierige krullen die /
opveerden van geluk,/
ze sloot de ogen en /
zakte niet lang daarna/
weg in de deemstering,/
verdween in de sacraliteit/
van zachte dekens/Tine Hertmans werd geboren te Gent in 1947 en groeide op in Sint-Amandsberg. Om de verveling te verdrijven tijdens de voor haar saaie lessen, las ze onder haar schoolbankje stiekem in dichtbundels die ze op zolder gevonden had: Alice Nahon, Albrecht Rodenbach. Hun woorden achtervolgden haar tot in de slaap... in 1981 trok ze als leerkracht de schoolpoort voorgoed achter zich dicht. De vrijgekomen tijd vulde ze in met vrijwilligerswerk, creatief bezig zijn, schrijven en lezen.
Toch waagde ze zich pas in 2006 aan haar poëziedebuut. In 2009 werd zij in haar thuisgemeente Destelbergen aangesteld als Dorpsdichter. Nog steeds is haar passie niet geluwd, ze werkt met veel kennis en passie verder op haar eigen ritme. Met De dagen zijn van spinrag publiceerde Tine Hertmans in 2006 haar debuut waarin zij snakte naar de schoot van de aarde in solide rust. In een zeer aparte dichttaal peilde zij naar de randen van het leven zelf.
In De geur van akkerwinde uit 2010 zoekt ze troost en zin in de natuur en probeert er via observaties en eenheidsbeleving een weg te vinden, als een soort kompas in haar leven. In deze bundel vinden we gevoelig aansprekende poëzie terug, waarin het aardse en het sacrale met elkaar verweven zijn. Nu eens in een strakke, ingebonden vorm, dan weer vrij en spontaan geschreven.
Ze scoorde in 2011 zeer hoog met haar bundel Tuin van Eden, gedichten over seksueel misbruik, een verwoording van haar missie, namelijk doorstaan leed in poëzie vatten.
In 2017 verschenen er op "De Druivelaar"-scheurkalender, twaalf van haar gedichten. En nu is er haar nieuwe dichtbundel Dansen in het zonlicht, waarin zij weer schittert met beeldende taal en een lyrische kijk op een wereld van lust, verdriet, liefde, verlies, opoffering, jeugdigheid, ouderdom, dood en geboorte, geeft.
Uiteenvallend in twee delen merken we dat het eerste deel eigenlijk meer klassieke gedichten, en het twee meer prozagedichten bevat. De gedichten uit het eerste deel zijn kort en meestal ook zeer klankrijk, het zijn vaak rapsodies, dansen al dan niet met exotische accenten, lyrische beschouwingen over natuur en kunstzinnige beschouwingen. Mooi maar iets meer gebald en lichtvoetiger dan de prozagedichten, die diepzinniger graven en ook meer op literaire en filosofische leest geschoeid zijn. Het allerlaatste gedicht Wilde tuinen, vat deze bijzondere dichter heel mooi samen in de regels:
laat ons de dag/ vieren mijn lief/en door de uren/slenteren tussen /open gewaaide regenbuien/.
Heel de bundel is een aparte ode aan het filosofische leven én poëtische denken en kijken.André Oyen
VerbergRecensie Dansen in het zonlicht van uitgeverij Aspekt
In deze bundel neemt men je mee op reis door het leven. En hoe voelt het om te houden van? Afscheid nemen, liefde, pijn en de dood, staan ook centraal in deze bundel.
Ik vond het mooie gedichten. Sommige spraken mij enorm aan. Neem nu bijvoorbeeld het gedicht: De dans van Ares. Deze gaat over de wereld, zoals het nu is. Echt een gedicht van deze tijd. De dans der demonen, is ook zo’n voorbeeld.
Lees meerTine Hertmans- Dansen in het zonlicht
In deze bundel neemt men je mee op reis door het leven. En hoe voelt het om te houden van? Afscheid nemen, liefde, pijn en de dood, staan ook centraal in deze bundel.
Ik vond het mooie gedichten. Sommige spraken mij enorm aan. Neem nu bijvoorbeeld het gedicht: De dans van Ares. Deze gaat over de wereld, zoals het nu is. Echt een gedicht van deze tijd. De dans der demonen, is ook zo’n voorbeeld.
Er staan best veel gedichten in, die in mijn ogen donker en duister aan doen. En een groot aantal die over de dood of sterven gaan. Het is wel heel mooi beschreven. Gedichten die je troost kunnen geven in moeilijke tijden.
Gedichten die je een beter gevoel geven en soms even laten terugdenken aan een fijne tijd.
De taal is begrijpelijk. Iedereen vult zo’n gedicht op zijn/ haar eigen manier in. Voor de een zal de betekenis anders zijn. Dit vind ik wel bijzonder goed gedaan. Je kunt je eigen gevoel erin loslaten! En dus worden deze gedichten ook van jou. Je hebt binding met deze bundel. Vaak als ik een dichtbundel lees…dan snap ik weinig van de gedichten of de woorden die men gebruikt. Maar deze dichter heeft het toegankelijk gemaakt voor alle mensen.
Het laatste stuk van deze bundel zijn meer gedichten over bepaalde mensen. Deze worden zo goed beschreven, dat je ze voor je ziet. Knap gedaan, je moet het maar kunnen!
Deze bundel krijgt van mij 4****.
23 Oktober 2017 tazzylovesbook
VerbergRecensie Dansen in het zonlicht van Biblion
Bundel om vaker te lezen; auteur om niet te vergeten.
Lees meerDansen in het zonlicht : gedichten over leven en liefde / Tine Hertmans. - Soesterberg : Uitgeverij Aspekt, [2017]. - 80 pagina's ; 20 cm.
Verberg
Bundel poëzie in twee delen: 49 gedichten en 9 prozagedichten. De laatste hebben als titel o.a. 'sad sixteen': terugblik van vrouwen van 60 op hun tienertijd; 'zonsondergang': over weggelopen geliefde; 'Iaat er mei zijn in mij': over miskraam. De poëzie gaat ook vaak over verloren dan wel gestorven geliefdes, over de eigen naderende dood, maar ook over planten, een regenboog, over lente als metafoor. De prozagedichten wijzen als het ware de weg naar de poëzie, de laatste categorie wordt op die manier toegankelijker. De taal is rijk aan beelden en treffende omschrijvingen, bv.: 'ons eigen kortstondig verblijf / in aardse eeuwigheid; 'de smaak van sterven doorslikken'; 'pantoffels die spoor bijster zijn'. Zoals bij elk gedicht is herhaling belangrijk. De inhoud wordt transparant bij nader inzien. Veel binnenrijm en Iassonanties. De auteur debuteerde in 2006 en is in 2009 dorpsdichter geworden van Destelbergen in Vlaanderen. Bundel om vaker te lezen; auteur om niet te vergeten. -
Recensent: T.H.Recensie Ninja door André Oyen
Ninja is werkelijk een prachtboek over de bijzondere vriendschap tussen een jongen en zijn hond. Het is een heel fijngevoelig verhaal, maar het bevat echter wel een stevige oproep om meer respect en genegenheid op te brengen voor elk levend wezen op onze planeet. En daarom is het ook een boek dat ik ten stelligste durf aan te bevelen aan kinderen en volwassenen. Je bent nooit te jong of te oud om van dieren te houden. Het is een werk dat heel duidelijk de dierenliefde uitstraalt en de meesterlijke illustraties van Sandrine Lambert geven die liefde nog een extra warmte mede.
Lees meerTine Hertmans
Sandrine LambertISBN 9789460792489
2016 Pagina's: 24
Uitgeverij Het PuntNinja huilt nu ook heel luid. Hij wil niet naar het asiel. Stel dat hij weer zo'n wrede baas krijgt die hem achterlaat? Hij wil bij Janus zijn, dat is zijn maatje.
Tine Hertmans (1947) werd in 2009 in haar thuisgemeente Destelbergen aangesteld als Dorpsdichter voor twee jaar. Ze publiceerde de gedichtbundels Tuin van Eden, De geur van akkerwinde, De dagen zijn van spinrag voor volwassenen en voor kinderen schreef ze de bundel Vannacht heb ik een droom gevangen waarvoor Sandrine Lambert (1974) de bijhorende mooie illustraties maakte.
Tine Hertmans houdt van dieren en het mooiste bewijs hiervan was een ontroerend afscheidsgedicht over haar overleden hond Ninja in de bundel ‘Meliefje, Meliefje, wat wil je nog meer’, een opmerkelijk boek waarin bekende Nederlanders en Vlamingen over hun dierenliefde schreven; de opbrengst van het boek ging integraal naar de Rotterdamse stichting ‘Melief’, die verwaarloosde kleine en grotere dieren opvangt.
Haar honden zijn haar vrienden en ze zet zich onvoorwaardelijk in voor iedere vorm van dierenleed. En ook toen haar hond Ninja stierf verloor ze daardoor een dierbare vriend. Om dit verlies een plaats te geven schreef ze er een verhaal en een boek over. En andermaal voorzag Sandrine Lambert dit pareltje van prachtige illustraties.
Dit boek vertelt het verhaal van Janus wiens zusje Jantien overleden is. Hij kan het verlies heel moeilijk plaatsen. Ook zijn ouders kunnen de leegte moeilijk verwerken en daarom is het dan ook te stil in huis. Janus voelt zich zo eenzaam en toch wil hij naar buiten, want in dat huis is de afwezigheid van zijn zusje te drukkend. In het bos vindt hij een hond die door zijn baasje aan zijn lot overgelaten is en aan een boom vastgebonden werd. Janus bevrijdt het arme dier en het is liefde op eerste gezicht. De jongen vindt dat het dier op een krijger lijkt en noemt hem Ninja. Hij is zo blij met zijn nieuwe vriend en die blijdschap is wederzijds want Ninja kan niet stoppen met zijn nieuwe baasje likjes te geven. De ouders van Janus zijn echter minder blij met de komst van de nieuwe vriend en zij vinden dat het dier in een asiel thuishoort. Zij vinden heel terecht dat, wanneer je een huisdier neemt, dat het ook een goede verzorging verdient en dat vergt heel wat inspanning. Janus begrijpt hun argumenten wel maar is doodongelukkig omwille van een dreigend nieuw verlies. Zijn ouders willen hun zoon dat nieuwe verdriet besparen en zoeken een oplossing.
Ninja is werkelijk een prachtboek over de bijzondere vriendschap tussen een jongen en zijn hond. Het is een heel fijngevoelig verhaal, maar het bevat echter wel een stevige oproep om meer respect en genegenheid op te brengen voor elk levend wezen op onze planeet. En daarom is het ook een boek dat ik ten stelligste durf aan te bevelen aan kinderen en volwassenen. Je bent nooit te jong of te oud om van dieren te houden. Het is een werk dat heel duidelijk de dierenliefde uitstraalt en de meesterlijke illustraties van Sandrine Lambert geven die liefde nog een extra warmte mede.
André Oyen
VerbergRecensie Vannacht heb ik een droom gevangen door André Oyen
Ik fietste langs de wei,/
Lees meer
een koetje riep steeds boe naar mij/
misschien wou ze graag spelen/
of net een liedje kwelen?/
Zoals enkel vogels doen.../
Ze stond zo alleen/
tussen het malse groen.../
Zal ik je dan maar aaien,/
of laat jij je liever paaien/
met een lekker en fris blaadje?/Tine Hertmans
52 p
ISBN: 9789460791598
Uitgeverij Het PuntIk fietste langs de wei,/
een koetje riep steeds boe naar mij/
misschien wou ze graag spelen/
of net een liedje kwelen?/
Zoals enkel vogels doen.../
Ze stond zo alleen/
tussen het malse groen.../
Zal ik je dan maar aaien,/
of laat jij je liever paaien/
met een lekker en fris blaadje?/Tine Hertmans werd geboren te Gent in 1947 en groeide op in Sint-Amandsberg. Daar doorliep ze de lagere school; daarna het lager middelbaar, afdeling Moderne Talen. Door omstandigheden, waaronder gezondheidsproblemen alsook het feit dat vrije studiekeuze voor meisjes blijkbaar nog geen evidentie was, verzeilde ze in het technisch onderwijs.
Om de verveling te verdrijven tijdens de voor haar saaie lessen, las ze onder haar schoolbankje stiekem in dichtbundels die ze op zolder gevonden had: Alice Nahon, Albrecht Rodenbach. Hun woorden achtervolgden haar tot in de slaap... Ze behaalde vlotjes haar diploma van Regentes Huishoudkunde, daarna ging ze aan de slag als leerkracht. In 1971 huwde ze met grafisch kunstenaar Tony De Bruycker.
Ze volgden samen avondlessen tekenen aan het Instituut Sint-Lucas: een droom ging in vervulling. Haar houtskooltekeningen en pastels werden door de leraar zo goed bevonden, dat ze aan de muur werden geprikt als voorbeeld. Tot haar afgrijzen werden ze allen gestolen: iemand behaalde er zijn diploma mee in de dagschool, een afknapper van formaat! Temeer toen ze later solliciteerde voor een baan als lerares Plastische Opvoeding en telkens weer werd afgewezen vanwege "het verkeerde diploma". Gefrustreerd gooide ze potloden en penselen in de hoek: ze zou ze nooit meer terug oppakken. Intussen werd ze, tussen talrijke miskramen door, moeder van een zoon en een dochter.
De combinatie job en gezin woog al te zwaar op haar geknakte fysiek; in 1981 trok ze de schoolpoort voorgoed achter zich dicht. De vrijgekomen tijd vulde ze in met vrijwilligerswerk, creatief bezig zijn, schrijven en lezen. Al roerende in de soep las ze verder in haar eerder begonnen lectuur... De drang om te schrijven overstemde inmiddels al het andere, de roep om naar buiten te treden klonk in bredere omgeving steeds luider. Alhoewel ze slechts aarzelend naar buiten trad, bleek dit nergens voor nodig: het eerste ingestuurde gedicht werd prompt gepubliceerd, het eerste kortverhaal werd meteen gehonoreerd met een prijs. Het voelde aan als thuiskomen. Toch waagde ze zich pas in 2006 aan haar debuut.
In 2009 werd zij in haar thuisgemeente Destelbergen aangesteld als Dorpsdichter. Het feit dat ze noodgedwongen elke letter in bed schreef, maakt dit verhaal bijzonder. Nog steeds is haar passie niet geluwd, ze werkt verder op eigen ritme.
En richt de dichter Tine Hertmans zich niet langer enkel tot volwassenen, want haar nieuwste bundel: "Vannacht heb ik een droom gevangen", is in het bijzonder bedoeld voor kinderen. Ze heeft deze "kindergedichten" bewust heel laagdrempelig gehouden, op rijm én in elk zit wel een levenslesje verborgen. Hoofdpersonage is een kindje, kan jongen/meisje zijn, dat als rode draad door de gedichten loopt, die eigenlijk volledige verhaaltjes op zich zijn.
Sandrine Lambert illustreerde dit werkje zodanig dat deze kinderbundel er prachtig uitziet want de teksten en de illustraties matchen perfect, dezelfde fijngevoeligheid, gekoppeld aan milde humor. Gedichtjes op maat voor de poëetjes van de toekomst.
André Oyen
VerbergRecensie over de bundel "De dagen zijn van spinrag" van Thierry Deleu
In De dagen zijn van spinrag staan tien intrigerende etsen van haar partner Tony De Bruycker. Deze etsen zijn meer dan éénduidige verbeeldingen, zij functioneren als een parallelle verhaallijn die de gedichten versterkt. Het boeiende samenspel van beide genereert een unieke tweeklank van beeldend taalvermogen en veeltalige verbeelding.
De bundel telt afdelingen: Bloedbanden, Carpe diem, Seizoenen, De dagen zijn van spinrag en Liefde is van alle tijden.
Lees meerEen geloofwaardig statement:
De dagen zijn van spinrag!Met De dagen zijn van spinrag publiceert Tine Hertmans haar debuut. In een dichttaal met epische allures peilt zij naar de randen van het leven zelf. Zij zuigt de lezer mee in een wereld van lust, verdriet, liefde, verlies, opoffering, jeugdigheid, ouderdom, dood en geboorte.
Tine Hertmans is de eerste dorpsdichter van de gemeente Destelbergen. Zij kreeg als opdracht acht gedichten te schrijven met als inspiratiebron: Destelbergen.
Ook in de bloemlezing Bedichting van een dorp, met poëzie bij het met uitsterven bedreigde Scheldedorpje Doel, is zij aanwezig, samen met gedichten van Bert Bevers, Dirk De Boeck, Catharina Boer, Hilde Van Cauteren, Herman J. Claeys, Hendrik Carette, Martin Carrette, Bert Deben, Thierry Deleu, Ferre Denis, Pieter Gabriëls, Karine De Gucht, Peter Holvoet-Hanssen, Ivan Jacobs, Mark Meekers, Dianne Nuyts, Didi De Paris, Willem Persoon, Tony Peirsman, Brigitte Strick, Dirk Vekemans, Dirk Veron, Paul Vincent en Frank De Vos.
Hieruit blijkt haar maatschappijkritische houding.
In De dagen zijn van spinrag staan tien intrigerende etsen van haar partner Tony De Bruycker. Deze etsen zijn meer dan éénduidige verbeeldingen, zij functioneren als een parallelle verhaallijn die de gedichten versterkt. Het boeiende samenspel van beide genereert een unieke tweeklank van beeldend taalvermogen en veeltalige verbeelding.
De bundel telt afdelingen: Bloedbanden, Carpe diem, Seizoenen, De dagen zijn van spinrag en Liefde is van alle tijden.
In Bloedbanden bewaart Hertmans het eindrijm (abba), zoals in het mooie gedicht “Nina” dat zij de allure geeft van een sonnet:
…
de avond kleurde rood met paarse strepen
mijn buurmeisje van twaalf was vermist
het prangende waarom heb ik te laat begrepenhet leken dagen maar het waren uren
toen een verdronken kind werd opgevist
de stilte botste op tegen de murenp. 7
Het noodlot, de verwerking van haar ongemak, de pijn om haar ongeboren kinderen, om haar stigmatisering, om het afgestorven lichaam, het blije gevoel om haar slapend lief, om haar kind (Lotte?) worden op een intimistische wijze geëvoceerd, zonder dat het gedicht vervalt in goedkoop sentiment of gevoelerigheid. Dat zij daarbij het (eind)rijm gebruikt, stoort mij niet altijd, hoewel ik vaststel dat zij soms gevangen zit in het keurslijf dat zij zichzelf heeft aangesnoerd. Of is dit een bewuste keuze opdat ook de vorm haar beperktheid, haar begrenzing, haar beslotenheid zou weergeven?
Soms voel ik mij als een vreemde in haar poëzie. Soms voel ik afstand en afstandelijkheid tussen de dichter en mij, tussen haar poëzie en mijn losbandigheid in het aantoetsen van woorden en beelden.
Na de angst om de verwanten en het verbreken van hun betrekkingen kiest de dichter voor de schoktherapie: carpe diem!…
ik pluk
jouw mond,
jouw twinkelende lach
ik pluk de dagp. 35
De dichter vindt ineens kiemen van vernieuwing, zij is zwanger van morgen, zij begraaft haar existentiële pijn, zij begraaft haar weggerotte lichamen. Zij beleeft letterlijk en figuurlijk de zomer van haar leven.
Toch komen snel scheuren in haar euforie: zij verdraagt de zon niet langer, zij laat de zee achter haar, ze laat de dag ongeopend staan.
…ik liet de nacht voor wat hij was
…
trapte de deur in van mijn stal
en reed snuivend weg in galop,
ik kon het pasp. 43
In Carpe diem schommelt zij tussen hoop en onzekerheid.
…
ik word omarmd
door de dood
hij bemint mijn
felle noodp. 49
…
eens komt de dag
waarop ik
luidkeels lachp. 53
In Seizoenen geeft de dichter mij de indruk dat ze gehaast is, nerveus, gejaagd, het lijkt mij alsof zij de seizoenen in één flits beleeft, zij kent geen tijdsverschil meer, zij ziet de grenzen niet meer, zij holt na, maar niemand of niets loopt haar voor. De Seizoenen tekenen haar leven: koud, warm, geboorte, bloei en dood. Is dit niet het leven dat wij met zijn allen leiden? Voor Hertmans lijkt het soms of zij veeleer het leven lijdt. Is het daarom dat zij het naholt, krampachtig zoekt naar gulzigheid?
Zij snakt naar de schoot van de /aarde in solide rust. Maar ook in de roes van de meimaand verdwalen.
Ook in deze afdeling van de bundel slaat de slinger heftig heen en weer, de dichter beleeft hoop en vrees, blijheid en verdriet, koude en warme gevoelens, vernieuwing en aftakeling in één vastklampend gebaar over de vier seizoenen heen.…
de race tegen de tijd
crashte, liet mij
achter in spijtp. 97
In het thema De dagen zijn van spinrag staan haar beste gedichten. Haar poëzie laveert hier beter, zoekt met minder woorden naar de grootste bedding. Hertmans heeft zich losser aangekleed, zij viert de teugels, ze wil postmodern ogen, haar dichttaal versnelt omdat zij gewicht verliest, ballast, traditie, zij rijgt woorden aaneen tot uithalen, ademstoten, zij perst, schept, creëert rivieren, stromen, leven, mensen.
…een meisje met een
kersenmond vraagt
dansend en met flair:
“et toi, hoe gaat het, ça va bien?”
door heldere klanken
overspoeld, ruimte gevuld
met enkel stem, piaf,
“non, je ne regrette rien…”p. 130
…
je hebt je koffers al gepakt
…
je hebt je koffers immers klaar
…
je hebt je ticket in je hand
…
want hij staat klaar,
…
er is geen weg terug
het wordt een lange reis
die geen garanties biedt
op een bestemming paradijsp. 149
In liefde is van alle tijden gaat de dichter verder op haar elan: uitgezuiverde poëzie, waarin rijm, binnenrijm, alliteratie de taal een stem geven, klanken, muziek, inhoud die beklijft.
In dit thema staat het beste gedicht uit de bundel: “Zwanen”.
zacht wiegen
de zwanen
in mijn poel
van angstschommelen en
schuiven
naar de oever
immer beducht
voor de vangsthet gevecht
voor het leven
duurt al een
eeuwigheid, langer
dan langstp. 158
De dagen zijn van spinrag is een verzameling gedichten van ongelijke kwaliteit, soms stoort mij wat een dichter hindert, maar wat wil je: 150 gedichten, voldoende voor vijf bundels. Ook maakt zij vaak gebruikt van een dichttaal die zich heeft gestereotypeerd.
Wanneer zij hiervan afwijkt, schrijft zij de taal van het onbevangene, het speelse, het magische. Zij laat de vertrouwde wereld kantelen en laat de verbeelding aan het woord. Een woord is geen woord maar heeft een wereld achter zich
Zij laat zien dat taal en beeld een geheel vormen en elkaar kunnen versterken. Dichttaal is gebaseerd op klanken, ritme en melodie en hoeft helemaal niet te rijmen.Een mooie bundel aansprekende poëzie, gedichten die mij hebben bekoord.
Thierry Deleu
Tine Hertmans, De dagen zijn van spinrag, Uitgeverij ORMAO, Sint-Niklaas,
ISBN: 2-87473-004-7
VerbergRecensie De geur van akkerwinde door Thierry Deleu
Met De geur van akkerwinde publiceert Tine Hertmans haar tweede bundel. Zij bevestigt mijn eerste oordeel (bij haar debuut De dagen zijn van spinrag): gevoelige, aansprekende poëzie, waarin het aardse, de kosmos en het sacrale met elkaar verweven zijn.
Naar de vorm vertonen de gedichten twee stijlen (het stramien verandert): soms strak en ingebonden, soms vrijer en spontaan. De eerste illustreren het keurslijf waar de dichteres in gevangen zit, de tweede reeks evoceert de andere kant van haar leven.
Lees meerDe geur van akkerwinde
Met De geur van akkerwinde publiceert Tine Hertmans haar tweede bundel. Zij bevestigt mijn eerste oordeel (bij haar debuut De dagen zijn van spinrag): gevoelige, aansprekende poëzie, waarin het aardse, de kosmos en het sacrale met elkaar verweven zijn.
Naar de vorm vertonen de gedichten twee stijlen (het stramien verandert): soms strak en ingebonden, soms vrijer en spontaan. De eerste illustreren het keurslijf waar de dichteres in gevangen zit, de tweede reeks evoceert de andere kant van haar leven.
Twee stijlen, twee inhouden. Vooral wanneer ze postvat aan de andere kant van het leven, is haar poëzie minder persoonsgebonden of lotverwant en daardoor rijker, universeler. Ook dan peilt zij naar de randen van het leven zelf, maar zij creëert een wereld die minder bevangen is, minder beschroomd, minder begrensd qua emotie en bereik. Dit is de paradox en in feite een blauwdruk van haar eigen ervaringen.
Wat ook haar uitgangspunt is, zij zuigt je mee in een wereld van lust, verdriet, liefde, verlies, opoffering, jeugdigheid, ouderdom, dood en geboorte.
de dageraad
de dageraad
bloeit open
het universum
spant zijn boog
met gouden draad,
doorkruist de lucht
die zwanger is
van pastellen, pracht,
zich weldra zal
ontdoen van haar
subtiele dracht
een langstaartmees
wrijft op een tak
de laatste sporen slaap
uit half geloken ogen
hij zet de toon in
voor het ochtendlijke
ritueel -
gekwetter en gekweel -
daar, boven daken,
kruinen, torens,
boven mijn eigen
nietigheid, zo hoog
Deze twee benaderingen (visies) sporen parallel naast elkaar: twee verhaallijnen die elkaar niet kunnen los laten, beide houden elkaar in evenwicht, verhinderen dat de reiziger (hier dus de dichter) ontspoort in een dip, wanhoop, depressie.
Dit boeiende samenspel genereert een unieke twee-eenheid van verleden en toekomst.
In de gedichten aan deze kant van haar leven worden het noodlot, de verwerking van haar ongemak, de pijn om haar stigmatisering, om het afgestorven lichaam, het blije gevoel om haar slapend lief, om haar kind op een intimistische wijze geëvoceerd, zonder dat de gedichten vervallen in goedkoop sentiment.
Deze gedichten wekken de indruk (het gevoel) dat de dichteres gevangen zit in een keurslijf tot je verneemt dat je intuïtie juist is. De gedichten aan deze kant van het leven tonen ook in hun vorm haar beperktheid, haar begrenzing, haar beslotenheid.
Wanneer zij afstand neemt, creëert zij ruimte om zich in te leven in de andere kant van haar leven. Je voelt dat zij hier een sprong in het diepe maakt: zij wordt een beetje een vreemde van zichzelf. Na de bangelijke beperktheid kiest zij resoluut voor het leven. Zij maakt zelf een einde aan haar winter en zomert in haar nieuwe biotoop: de dageraad/bloeit open/het universum/spant zijn boog/met gouden draad.
Vertoonde de euforie in haar debuutbundel vlug scheuren, nu verdraagt zij beter de zon, zij laat de zee niet zo makkelijk los, de dag blijft langer open en helder. Zij holt het leven niet meer na, zij relativeert, zij geniet.
Deze nieuwe visie op haar leven verwoordt zij sober, wat haar zo menselijk maakt, kwetsbaar, zij beleeft hoop, verdringt vrees, wil aan de andere kant van haar leven de warmte vinden van het existeren, zij zoekt met weinig woorden naar de grootste bedding. Zij schept rivieren, stromen, leven, mensen. Zij laat haar vertrouwde wereld kantelen en zoekt de andere kant, dit is haar om-wereld: de natuur, de mensen van diverse origine,/mix van rassen en van tinten/pluimages, religies en gezindten. Zij is een van hen en samen gaan zij op het pad van leven onderweg.
Een mooie bundel.
Thierry Deleu
VerbergRecensie Aan de waterlijn door Yvan De Maesschalk
‘Krijgers dansen in mijn hoofd’
Het klinkt ongetwijfeld als een cliché te beweren dat Tine Hertmans al lang timmert aan een consistent oeuvre. Maar het is onmiskenbaar uitgesponnen en divers van aard, zoals mag blijken uit haar vele bijdragen aan groepsbundels, een aanzienlijk aantal kinderboeken en een zestal, meestal lijvige dichtbundels, waarvan er een paar meer dan eens zijn herdrukt. Haar gedichten lijken op het eerste gezicht aan de zachte of melancholische kant – en zijn dat ten dele ook – maar wie onder de huid van de daarin opgeroepen herinneringen en gevoelens graaft, ontdekt ook de grimmige keerzijde van haar dichterschap.
Lees meer‘Krijgers dansen in mijn hoofd’
Het klinkt ongetwijfeld als een cliché te beweren dat Tine Hertmans al lang timmert aan een consistent oeuvre. Maar het is onmiskenbaar uitgesponnen en divers van aard, zoals mag blijken uit haar vele bijdragen aan groepsbundels, een aanzienlijk aantal kinderboeken en een zestal, meestal lijvige dichtbundels, waarvan er een paar meer dan eens zijn herdrukt. Haar gedichten lijken op het eerste gezicht aan de zachte of melancholische kant – en zijn dat ten dele ook – maar wie onder de huid van de daarin opgeroepen herinneringen en gevoelens graaft, ontdekt ook de grimmige keerzijde van haar dichterschap. Ze bezingt niet alleen wat ze in Dansen in het zonlicht (Aspekt 2017) ‘de dans van de getijden’ noemt, die ‘door ons kosmisch bestaan / rennen en razen’, maar zoomt ook in op ‘de dans van de demonen’, waarbij ze de metafoor uitwerkt van ‘de gehoornde god’, die ‘narcistisch zelfvoldaan / op eigen gefabriceerde troon’ de scepter zwaait. En dat zowel in het hoofd van de ik-figuur als daarbuiten.
Verberg
De demonen nemen een heel aangrijpende vorm aan in de therapeutische bundel Tuin van Eden (Demer Uitgeverij, 2011), waarvan in 2014 de Engelse vertaling Garden of Eden (America Star Books) verscheen én in 2020 een ‘herziene uitgave’. Ook in die bundel, die de psychische en fysieke nasleep evoceert van seksueel/incestueus machtsmisbruik en een erg indringend getuigenis vormt, komen ‘demonen’ ter sprake ‘die in huis rondwaren’ en de ik-figuur totaal deprimeren en isoleren: ‘door mijn stigma leef ik in de marge / in een eindeloze décharge’ en wordt de ik gedoemd tot een ‘danse macabre in majeur’. In de recente bundel Aan de waterlijn is de toon doorgaans lichter en hoopvoller, maar ook hier komt het kwaad of een naamloze dreiging herhaaldelijk bovendrijven.
Dat de demonen waarvan eerder sprake vooral mentaal of psychisch van aard zijn, blijkt uit menig gedicht. Zo opent ‘condor’ met de volgende korte, bijna staccato aandoende, rijmloze verzen:
‘letters maken nesten
in mijn hoofd
ze fladderen en zingen,
wringen zuchtend om
doorheen het taaie
membraan van vastgeroeste
ideeën door te dringen’.
Kan deze verzen een zekere ambivalentie niet worden ontzegd, in ‘wolven’ wordt de viscerale angst voor de ‘wolven / van de nacht’ in de openingsverzen onomwonden zo verwoord:
‘krijgers dansen in
mijn hoofd
voorbij de ommuurde
vestingen van mijn hart,
snellen in galop naar
een illusoir atlantis
onder aardschokken van vastgeroeste smart’
Het meest beklemmende gedicht vind ik ‘amour noir’, dat thematisch lijkt aan te sluiten bij Tuin van Eden. In ieder geval kan het lange gedicht gelezen worden als het onverbiddelijke verslag van een aanranding of verkrachting. In het hart ervaren kloppen de volgende niet mis te verstane verzen: ‘ik hoorde de doden zuchten / en liet mij, willoos als een / wassen pop, door jouw / ruige liefde bevruchten’. Dat het gedicht eindigt op ‘geronnen bloed’ kan niet verbazen voor wie heeft gemerkt dat het bloedmotief alvast deze gedichten van Hertmans dooradert.
Los van de veeleer macabere toon die in de geciteerde verzen opklinkt, steken gelukkig ook heldere herinneringen aan vroeger de kop op, al is enige weemoed of nostalgie nooit ver weg. Dat geldt bijvoorbeeld voor ‘herinnering met gouden randen’, ‘lieflijk bergenkruis’, ‘feest aan het water’ (over de Gentse feesten) en ‘gallische hoeve (Destelbergen)’ (over de viering van een zonnewende) en ‘anarchie’, dat ondanks de titel, eindigt met de volgende existentiële belijdenis:
‘ik zoek mijn simpel zijn
in het licht van de natuur,
bij wezens waar ik in
volheid mee verweven ben
in kosmische verbondenheid’
Opmerkelijk genoeg vertonen veel van de hier opgenomen gedichten een binaire of antithetische structuur, waarbij de herinnering aan een vervlogen geluksmoment geplaatst wordt tegenover de minder opwekkende beleving van het nu/heden. Zo staan in het al aangehaalde ‘herinnering met gouden randen’ de volgende twee beelden loodrecht tegenover elkaar: ‘toen kon ik nog dromen /van groot geluk dat in / de verte lag te blinken’ versus ‘nu ben ik oud en / stram van leden’. Hetzelfde geldt voor ‘vaderschap’, waarvan de eerste strofe begint met ‘ik ben een man / in de kracht van / mijn leven’ en de tweede met ‘ik ben een man / in de avond van / mijn leven’. Uiteraard spreekt daaruit een zekere mate van verslagenheid die bijna elke aanzet tot euforie in de kiem smoort.
Hoewel de bundel veel geladen emotionele beelden bevat, die soms donker en soms zonnig van inslag zijn, heeft het gedicht ‘in het spoor van Reynaert’ mij – wellicht ook om persoonlijke redenen – sterk aangesproken. Ik citeer het graag integraal:
‘ik trad er in jouw
sporen, trok door velden en
tussen wiegend koren,
ik nestelde mij aan
de boorden van jouw
meanderende stroom,
ik zwierf in jouw area,
doorkruiste sparrenbossen
en ademde de lucht die jij
destijds door eigen longen stiet,
een iele droom
menigmaal aanhoorde ik
jouw verhaal en onderwijl
bracht ik mijn kroost groot
op jouw bodem;
op wandel met alerte honden
staan zij plots pal, hun
neuzen wijzen in de wind
en kijk: een telg van
jou, een vossenkind
ze worden talrijk, driester ook,
moeten alweer schuilen voor
de nacht en voor geweren;
de plaats die ik hartstochtelijk
bewoon, zal eeuwig gelieerd zijn
aan jouw naam, hier span jij de kroon,
reynaert.’
Ik onthoud me van al te veel commentaar, maar wijs er toch graag op dat ‘jouw meanderende stroom’ een knipoog is of kan zijn naar ‘pade […] crom ende menichfoude’ uit Van den vos Reynaerde. Bovendien personifieert de ik-figuur het roofdier, heeft ze het over ‘een telg’ en ‘een vossenkind’ en identificeert ze zich zowel mentaal als topografisch voorgoed met de vos in de slotverzen, die nadrukkelijk eindigen met het woordvers ‘reynaert’. De dichteres komt, wat dat betreft, in de buurt van Emma Crebolders heerlijke bundel Dansen met een vos (De Koperen Tuin 1998). Ten slotte kan het eerste vers van de slotstrofe (‘ze worden talrijk, driester ook’), behalve als een verwijzing naar het feit dat vossen overal opduiken, ook metaforisch gelezen worden als een allusie op de wel vaker geciteerde ‘tijdsklacht’ uit Reynaerts historie waarin precies op hun driestheid wordt gewezen: ‘van Reynaert is een groot zaet / gebleven dat dair nu zeer op gaet’.* Hertmans heeft hoe dan ook een thematisch verwant gedicht geschreven én een beklijvende bundel, waarin net dit belijdenisgedicht helemaal op zijn plaats is.
*In vrije vertaling: ‘Reynaert heeft veel nakomelingen gekregen, die nu erg in aanzien staan’. Of in de vertaling van Arjaan van Nimwegen: ‘Reynaert heeft een groot nageslacht nagelaten, dat voortdurend groeit in macht’ (1979). Met dank aan Rik Van Daele.
Tine Hertmans: Aan de waterlijn, Uitgeverij Inkt, Aalst 2022, 72 p. ISBN 9789083274508
